Như chúng ta đã biết, một bài văn được hình thành từ nhiều đoạn văn khác nhau. Chính bởi vậy mà trong quá trình làm bài nhiều bạn lúng túng, gặp khó khăn trong việc chuyển đoạn. Thấu hiểu được “nỗi lòng” của các bạn, Chuyến tàu Văn học sẽ gửi đến các bạn một số cách chuyển đoạn để bài viết của mình trở nên “mượt mà”, không bị “đứt gãy” nha!
Đây là cách làm đơn giản mà hiệu quả. Các từ nối chúng ta thường sử dụng như: Đầu tiên, tiếp theo, tiếp đó, hơn nữa, không chỉ vậy,... Hoặc chúng ta có thể nêu theo số thứ tự các ý: Thứ nhất/ Trước tiên, Thứ hai, thứ ba, cuối cùng,... sau đó đưa nội dung cần phân tích vào!
Ví dụ 1: Tiếp đó, tác giả đã tái hiện chặng đường hành quân gian khổ của đoàn quân Tây Tiến trên nền núi non hùng vĩ, hoang sơ:
Ví dụ 2:
Trước hết, trong mối quan hệ với chồng, Vũ Nương là người vợ thủy chung, tiết hạnh, yêu thương chồng.
(...)
Thứ hai, trong mối quan hệ với con, Vũ Nương là một người mẹ hết lòng yêu thương chiều chuộng con.
(...)
Thứ ba, trong mối quan hệ với mẹ chồng, Vũ Nương là một nàng dâu hiếu nghĩa, thảo hiền.
Khái quát lại nội dung của đoạn trên và trình bày, giới thiệu nội dung của đoạn tiếp theo. Với phương pháp này, chúng ta thường sử dụng các quan hệ từ: Nếu “nội dung đoạn 1” thì “nội dung đoạn 2” hay Không chỉ “nội dung 1”, mà còn “nội dung 2”, Bên cạnh “nội dung 1 “ còn có “nội dung 2”...
Ví dụ: Nếu hai câu đề làm nhiệm vụ dẫn dắt người đọc vào hoàn cảnh tâm trạng thì hai câu thực nói rõ hơn thực cảnh và thực tình của Hồ Xuân Hương:
Với cách này, chúng ta cần chọn nhận định sao cho phù hợp với nội dung mà chúng ta hướng tới.
Ví dụ: Tố Hữu đã từng khẳng định “Văn học là cuộc đời, cuộc đời là nơi xuất phát và đích đến của văn học”. Bởi vậy, nếu ngòi bút của anh không chấm vào nghiên mực của cuộc đời thì tác phẩm không in đậm dấu ấn của cả của thời đại. Hơn ai khác, Kim Lân hiểu rất rõ điều đó. Nhà văn đã lấy bối cảnh âm u, xám xịt của bức tranh nông thôn Việt Nam những năm 1945 nơi đâu cũng toàn là đói khổ, cái đói như cơn lốc tố nhấn chìm con người vào cõi bi thương có âm cõi dương như hòa lại thành một. “Vợ nhặt” của Kim Lân xuất hiện như một tia chớp lóe lên giữa màn đêm u tối đó.
Đây là cách nâng cao hơn một chút! Cho nên cần nắm chắc kiến thức để có thể đạt được hiệu quả một cách tối đa. Với phương pháp này, chúng ta sẽ "tận dụng" sự tương đồng, khác biệt giữa các yếu tố liên quan đến nội dung cần phân tích để viết chuyển đoạn
Ví dụ: Nếu như trong bài thơ “Đồng chí” – Chính Hữu khắc họa hình ảnh người lính chống Pháp bằng bút pháp hiện thực thì Quang Dũng đã dùng biện pháp hiện thực kết hợp với lãng mạn để tô đậm vẻ đẹp hào hùng, hào hoa và sự hi sinh bi tráng của người lính.
Với cách này, chúng ta cần “tóm” nội dung chính của đoạn thơ/ đoạn văn chuẩn bị phân tích/ cảm nhận để làm ý chuyển đoạn.
Ví dụ: Cuộc gặp gỡ nào rồi cũng phải chia tay. Nghĩ đến giờ phút phải rời xa lăng Bác, cảm xúc của nhà thơ dâng trào:
